Buğday insanın beslenmesinde en temel kültür bitkilerinden birisidir. Dünyada da üretim ve ekiliş bakımından ilk sıradadır. Bunun sebebi buğday yetiştirmek için gereken şartların pek çok yerde mevcut olması ve birçok şekilde buğday yetiştirilebilmesidir. Bunun yanında buğdayın tanesinin uygun beslenme değeri, saklamasındaki ve işlenmesindeki kolaylıklar ile de birlikte buğday 50’den fazla ülkenin temel besini olmasını sağlamaktadır.
Buğday Yetiştiriciliği
Buğday yetiştirmek için birtakım unsurlara ihtiyaç vardır. Bunları şöyle detaylandırabiliriz:
- İklim ve toprak isteği: Buğday çok fazla sıcak ve nemden hoşlanmaz. Özellikle ilk çimlenme döneminde 8-10 derece sıcaklığa ve bağıl nemin yüzde 60’tan fazla olması gerekir.
- Toprak hazırlığı: Buğday toprağının işlenme zamanı ve şekli amaca bağlıdır. Pullukla 15-20 cm derinlikte sürmek yeterlidir.
- Ekim: Yüksek verim elde etmenin yolu tarlada uygun zamanda düzenli bir çimlenme ve çıkış sağlamaktır. Ülkemizde ekimler güzlük ve kışlık olarak yapılmaktadır. Kışlık ekimde yaz ekiminden daha fazla verim alınmaktadır. Ekim zamanı kasım başı ila aralık sonu olabilir. Ancak kıyı bölgelerimizde 15 Kasım ve 15 Aralık arasında ekim yapılmalıdır. Toprak sıcaklığı 8-10 derece olmalıdır. Dekara 18-24 kg arasında buğday tohumu atılmalıdır. Yazlık ekilecek buğdayın yazlık karakterde olmasına hassasiyet gösterilmelidir.
- Tohumluk: Buğday veriminin yüksek olması için sertifikalı tohumlar kullanılmalıdır. Böylece tane artışında yüzde 40’a varan artış görülebilir. Tohumluklar özel ambarlarda olmalı, etiketli olmalıdır.
- Gübreleme: Buğday gübreye iyi tepki gösterir. Azot gübre, fosforlu gübre verilmelidir.
Buğdayın Bakım, Sulama ve Hasat İşlemleri
Buğdayın bakımında en önemlisi sapa kalkış döneminde azotlu üst gübre vermektir. Ülkemizde pek sulama yapılmasa da imkan varsa kritik dönemlerde sulama yapılabilir. Hasat bölgelere göre mayıs-ağustos arasında yapılır.
