Düşey Elektrik Sondajı (DES) sistemi olarak bilinen sondaj işlemi genel anlamıyla zemin hakkında bilgi almak için gerçekleştirilmektedir. Sondaj gibi zahmeti ve maliyeti yüksek bir yöntem gerekli olmaktadır. Fakat yüzey jeofizik metotlar sayesinde kuyuların içerisinde kuyu logları ve kuyular arası sismik metotlar uygulamaya alınarak maliyeti düşürmek mümkün olmaktadır. Sondaj kuyularında üç çeşit sismik dalga yöntemi kullanılmaktadır. Bunlar kuyu üstü, kuyu içi ve kuyular arası yöntemlerdir.
Sismik Dalga Yöntemleri
- Düşey Elektrik Sondajı kuyu üstü (up-hole) yöntemi; bu yöntemle balyoz ile patlayıcı yere belirli mesafeler şeklinde dizilen jeofanlara yapay sismik dalga gönderilmesidir. Bu işlemle 30 metreye kadar dalga gönderimi gerçekleşebilmektedir.
- Düşey Elektrik Sondajı kuyu içi (down-hole) yöntemi; kuyu içi yöntemi ile kuyu üstü yönteminin aksine bir yol izlenmektedir. Sismik enerji kuyu üstünden uygulanmaktadır. Bu yöntemde jeofan kuyunun dibine yerleştirilerek ilk varışlar kayda geçirilmektedir. Kuyu içi yönteminde kuyu içine sıvı doldurulmuş olması ya da uygun bir jeofan çiftinin kuyu cidarına sağlam bir şekilde yapışmış olması gerekmektedir. Kuyu yakınına veya kuyu üzerine ahşap bir döşeme yerleştirilir. Enine dalgalar kaydetmek için yere paralel yönde, boyuna dalgalar için yere dik şekilde döşemeye vurulması gerekmektedir.
- Düşey Elektrik Sondajı kuyular arası (corss-hole) yöntemi; bu yöntemi hayata geçirmek için aralarında belirli mesafeler olan en az iki kuyu aynı derinlikte açılır. Bir kuyunun tabanına alıcı, diğerinin tabanına darbe tiji yerleştirilir. Jeofan kaydediciye bağlanır ve yerleştirilen levhaya vurularak ölçüm yapılabilmektedir.
Elektrik Tüketimi
Elektrik sondajı yapılırken kullanılan malzemeler, yapılan ölçümler, kullanma amaçları gibi pek çok etkene bağlı olarak belirlenen tüketim miktarı kullanım sürelerine göre değişkenlik gösterebilmektedir.
