Siberian Health Betül Öz

Sibirya Bitkilerinin Dünyası Ürünlerimizde kullandığımız doğal Sibirya otları,mantarları, baharatları ve yemişleri şunlardır:

KURIL ÇAYI

Pentaphylloides fruticosa
Bu meşhur bitki denizciler tarafından Kuril adalarında keşfedilmişolup geleneksel çay yerine demleniyordu. Ayrıca Baykal
bölgesinde bu bitki eski zamanlardan beri arındırıcı bir maddeolarak kullanılıyordu. Efsaneye göre Kuril çayının yararlı özellikleriköpekler sayesinde açıklığa kavuştu: hasta olan hayvanlarkendilerini rahatlatan bu bitkinin peşindeydiler. Günümüzde bilesindirim sorunları olan yerli insanlar Kuril çayı tüketmektedirler.

GÜL PARMAK OTU

Comarum palustre
Her sonbahar ilk don olayından sonra Sibirya kadınlarıailelerinin kış boyunca vitamin tüketmelerini sağlayabilmek
için bataklıklara yaban mersini toplamaya gidiyorlardı. Onlarbuzlu suda çalışmaktan dolayı sık sık eklem hastalıklarına
yakalanıyorlardı. Bu sorunun günümüzde kullanılan şifası isebataklıklarda yetişen ve dikkat bile edilmeyen Altay beşparmakotubitkisidir.

KIRMIZI AYI ÜZÜMÜ

Vaccinium vitis-idaea
Üzerinde pembeden mora doğru giden renkte yemişlerinbulunduğu küçük çalının sert ve cilalı yaprakları Sibirya’nın
soğuk kışı boyunca dökülmezler. Birkaç metre kar ile örtünenbu bitki -50 °C dereceye kadar soğuk hava şartlarına karşı bile
dayanıklıdır.

GILABURU

Viburnum opulus
Gilaburu bitkisi meyvelerinin çok ekşi olmasından dolayı yetiştiğiülkelerin çoğunda yenilmez kabul edilir. Ama, Sibirya’nın gıdakaynaklarının sınırlı olmasından dolayı yerli halk bu yemişleri deişlemesini öğrendi. Örneğin, kartopu yemişleri geleneksel Sibiryaböreklerinin iç malzemesi olarak kullanılır.

AT KUYRUĞU

Equisetum arvense
%10’a kadar doğal Silisyum (bitkinin içsel iskeletinin oluşmasındayer alan bir madde) içerir. Özellikle “iskelet” ve boru
şeklindeki gövdesi at kuyruğunu en dayanıklı otsu bitkilerdenbiri yapar.

ÇAYIR DÜĞMESI OTU

Sanguisorba officinale
Bu kırmızı konili uzun boylu bitki Sibiryanın yeşil çayırlarıüzerinde egzotik bir süs gibi görünüyor. Kıpkırmızı renginden
dolayı yerli insanlar bu bitkiyi “kan içen” olarak adlandırmışlar.

YABANI MERCANKÖŞK

Origanum vulgare
Sibirya halklarının aksine çeşni olarak kullanılan mercanköşkAvrupa ve ABD halkları arasında çok popüler olan bir bitkidir.
Ayrıca kekik otu ile mercanköşkten yapılan inanılmaz aromalıiçecek geleneksel çay yerine tüketilebilir. Mercanköşkün temel
özelliği, bu şifalı bitkinin tüm mevcut olan türleri arasında enyüksek antioksidan aktivitesine sahip olmasıdır.

BAYKAL TAKKE

Scutellaria baikalensis
Baykal takke – genel olarak Baykal bölgesinde yetişen birbitkinin dünya çapında ne kadar meşhur olabileceğini gösteren
nadir örneklerden biridir. Bu bitki eski zamanlardan beri Çintıbbında kullanılmakla birlikte çeşitli şifa özelliklerinin şaşırtıcı
çeşitliliğinden dolayı Batı bölgelerinde bulunan doktorlarındataktirlerini kazanmıştır.

BATALAK

Hedysarum sibiricum
Batalak – genel olarak Güney Sibirya’da yetişen bir dağ bitkisidir.Sibirya avcıları bu bitkiyi uzun ve yorucu av seferleri
sırasında fiziksel dayanıklılığın desteklenmesi amacı ilekullanıyorlardı.

SOLUCAN OTU

Tanacetum vulgare
Parlak zümrütler ile süslü üzeri sanatsal figürler ile kazınmışolan altın yarıküre salkımı şeklinde güzel ve şık bir takı düşünün.
Solucan otu – dünyanın en güzel şifalı bitkilerinden biridir! Eskizamanlardan beri Sibirya’da solucan otu karaciğeri çeşitli streslerekarşı koruma kabiliyeti ile meşhurdur

SIBIRYA GÜLÜ (SIBIRYA KUŞBURNU)

Rosa dahurica
Kuşburnu, tüm dünyada bilinen bir bitkidir. Ancak kuşburnununbirçok türünün var olduğunu çok kişi bilmemektedir. Sibirya
kuşburnusunun (Sibirya gülünün) özelliği, güzel bir kontrastetki yaratan dallarının sıradışı, neredeyse siyah ve koyu kırmızı
olan meyveleridir.

SIBIRYA KEKIĞI

Thymus serpyllum
Yüksekliği yaklaşık 2 ayak olan ve çok yoğun büyüyengeleneksel kekiğin aksine Sibirya kekiği genellikle kayalara
tutunduğundan dolayı daha alçak ve az yapraklı, Sibirya’nınsoğuk dağlarında çok az rastlanan böceklerin dikkatini çekmek
gerektiğinden ise çok çiçekli olur.

SIBIRYA KÖKNARI

Abies sibirica
Bu uzun boylu ve yapraklarını dökmeyen ağaç reçinesi ilemeşhurdur. Çam veya sedir ağaçlarının aksine Sibirya köknarının
gövdesi çok ince, yumuşak ve üzerinde çok sayıdaküçük çıkıntılar olan pürüzsüz bir kabuğa sahiptir. Yerli halklar
bu kabukları bıçak yardımı ile açarak içinden çıkan reçineyitoplayıp yaraları iyileştirmek için kullanıyorlardı.

SIBIRYA ARDICI

Juniperus sibirica
Yüzyıllar boyunca Sibirya sakinleri, uçucu yağlar ile zenginolan ardıcın antibakteriyel ve antifungal özelliklerini biliyorlardı.
Onlar ağacın taze dalcıklarını kaynatıp yıkadıktansonra varillerin içinde uzun kış boyu gıda malzemelerinidepoluyorlardı.

TURNA YEMIŞI

Vaccinium oxycoccus
Yabani kırmızı ayı üzümü çok sayıda antioksidan içerir. Buyemişlerin hem içerik hem de dış görünümü açısından Amerika’da
yetişen “kardeşlerinden” çok büyük farkı var: bunlar dahaküçük, şekil olarak daha kalın, daha yoğun kokulu, tat olarakise ne ekşi ne de tatlıdır.

ÖKSÜRÜK OTU

Tussilago farfara
Rus dilinde bu bitkinin “anne-ve-üvey anne” diye çok sıra dışıbir ismi var. Bunun sebebi, yapraklarının üst tarafının düz ve
soğukken alt tarafının sıcak ve kadifemsi olmasıdır.

SIBIRYA KEKLIK ÜZÜMÜ

Chimáphila umbellata
Farklı ülkelerde birkaç farklı dilden çevirildiğinde bu bitkininadı “kışı seven” anlamına geliyor. Bunun nedeni, kekliğin
Sibirya olmak üzere Kuzey ormanlarında yetişen nadir yaprakdökmeyen otsu bitkilerden biri olmasıdır.

AMUR MANTAR AĞACI

Phellodendron amurense
Gingko biloba gibi Amur mantar ağacı relikt bitkidir. Başka birdeyişle bu ağaç gezegenimizde Buz Devrinden bile önce vardı.
Amur mantar ağacının kabuğu geleneksel Çin tıbbında çokamaçlı bir madde olarak sık sık kullanılmaktadır

YAKI OTU

Chamerion angustifolium
Bu bitki üzün süredir Sibiryalılar tarafından bilinmektedir.Geleneksel çay yaprakları gibi yakı otununda yaprakları kolayca
fermente edilir ve bu sayede geleneksel çayın mükemmelbir alternatifi olarak kullanılabilir.

ARNIKA

Arnica montana
Arnika, dünyanın kardiyovasküler sistemini destekleyen engüçlü bitkilerinden biridir. Ancak bu bitkiyi elde etmek kolay
değildir: arnika Alpin çayırlıklarda 9.000 fit yüksekliğindeyetişir. Bu husus arnikanın toplanmasını oldukça zorlaştırır

SIBIRYA KETENI

Linum usitatissimum
Genellikle Sibirya sakinleri keten liflerini daha pahalı bir maddeolan pamuğun yerine kullanıyorlardı. Keten işlem gördükten
sonra geriye kalan tohumlardan zamanla yağ üretip tüketmeyebaşladılar. Keten yağının kardiyovasküler sistem üzerindeki
olumlu etkisi bilim adamları tarafından ancak XX. yüzyılın sonundakeşfedilmiştir.

KEKLIK DÜĞMESI

Orthilia secunda
Bu küçük yaprak dökmeyen bitkiye halkın verdiği ismi “kadınlarınorman otu”dur. Bunun nedeni keklik düğmesinin genel
olarak kadınlarda kısırlık tedavisinde kullanılmasıdır.

SAUSSUREA ÇIÇEĞI

Saussurea pygmea
Genellikle dağların buzul düzeyinde yetiştiği için saussureatipik bir dağ bitkisidir. Bu bitkinin acımasız güneş ışınlarından
kurtulabilmesini sağlayan birkaç özelliği vardır: gövdesiüzerinde çok sayıda uzun tüyler yer almaktadır, kökleri ise iç
içe geçmiş bir halde olup yarıküre şeklindeki bir kitle oluşturur(yerli insanlar bu kitleleri “cadı halkaları” adlandırmışlar