Mevzuata Uygun Asansör İmalatı

Asansör, insanları ve eşyaları, bir kabin yardımıyla yüksek yerlere çıkarmayı ve aşağıya indirmeyi sağlayan elektrikle çalışan bir makine sistemidir. Asansör, günümüzde oldukça yaygın kullanılan bir makine sistemidir. Yeni inşa edilen, özel kişilere ya da kamuya ait bütün yapılarda asansör sistemi de bulunmaktadır. Asansör, insana oldukça faydalı bir araçtır.Günümüzde yeni inşa edilen yapıların çok katlı olduğu düşünülürse asansörün insana ne kadar faydalı bir araç olduğunu anlayabiliriz. Örneğin, yirminci katta yaşayan bir kişiyi düşünün, bu kişinin ailesi ile birlikte konutuna girmesinde ve çıkmasında asansör olmadığında ne kadar zorluk çekeceği,hele bir de ailesinde yaşlı veya hasta biri de varsa,açıktır. Ancak asansör yardımıyla bu durum oldukça kolay hale gelmektedir.Saniyelerle ölçülebilen kısa zaman diliminde insanlar konutlarına yahut iş yerlerine asansör vasıtasıyla çıkıp inebilmektedir.

Asansör kullanımı çok eski tarihlere kadar uzanmaktadır. İnsanlar ağır eşyaları kaldırabilmek için o günkü şartlarda yaptıkları bir takım makinalardan yararlanmıştır. Söz konusu makine sistemlerine bir Fransız mühendis tarafından Fransızca kökenli bir kelime olan asansör ismi verilmiştir. Zamanın ilerlemesiyle söz konusu eşya kaldırma ve taşıma ihtiyacından doğan makinalar yerini asansör firmaları tarafından imal edilen, gelişen teknoloji ile uyumlu modern asansörlere bırakmıştır.

Asansörlerin farklı çeşitleri bulunmaktadır. Hidrolik, hidroelektrik, elektrik ve el asansörleri bunlardan bazılarıdır. Hidrolik asansörler, elektrikli asansörlerin kullanımının artmasıyla birlikte önemini yitiren, sıvı basıncı ile çalışan ve yüksek binalarda kullanılmayan bir asansör çeşididir. Elektrikli asansörler ise kullanımı oldukça yaygın, elektrik gücü ile çalışan, yüksek katlı yapıların en üst katlarına oldukça kısa sürede çıkılmasını ve oradan inilmesini sağlayan, çelik halat, palanga sistemi ve motor ile çalışan mekanizmaları oldukça basit sistemlerdir. Asansöre binildiğinde hangi kata çıkmak isteniyorsa o düğmeye basılır ve motor çalışmaya başlar. Palanga sistemindeki makaraların dönmesiyle halat da döner ve asansör yukarıya doğru çekilir. Bununla birlikte elektrikli asansörlerde kaza olması muhtemeldir. Bu gibi olumsuz durumlara karşı asansörde çeşitli güvenlik tedbirleri bulunmakla birlikte en sık karşılaşılan asansör kazası asansör kabinini görmeden adım atılarak, kabinin çeşitli arızalardan dolayı bulunulan kata gelmemesi ancak kapının açılması neticesinde asansör boşluğuna düşmek şeklinde kendini göstermektedir. Bu yüzden olası kazaların önüne geçmek için asansörlere kabini görmeden binmemek gerekmektedir. Elektrikli asansörlerde bulunan tedbirler ise, halatların kopması halinde çelik pençelerin boşlukta bulunan dikey rayları tutarak düşüşü engellemesi ve elektrikli asansörlerde olası bir düşüşte sertliği önlemek amacıyla çelik pistonlu silindirlerin bulunmasıdır.

Asansörlerin 29 Haziran 2016 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından çıkarılan asansör yönetmeliğinde yer alan, asansörlerin ve asansör güvenlik parçalarının satışından önce sağlaması gereken güvenlik ve sağlık ölçütlerine uyması gereklidir.İmalatçı firmaların yükümlülükleri 29 Haziran 2016 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından çıkarılan asansör yönetmeliğinde açıklanmıştır. Söz konusu mevzuata göre asansör imalatı yapan firmaların gerekli olan teknik dosyayı düzenledikten sonrauygunluk denetimi işlemi yapılır. Gerekli sağlık ve güvenlik şartlarını sağlayan firmalar AB uygunluk beyanı doldurarak asansör ve güvenlik parçalarına iliştirirler. Önemli olan husus, asansörlerin söz konusu yönetmelikte belirtilen güvenlik ve kalite standartlarını yerine getirerek yüksek kaliteli bir ürün imal edebilmektir. Hidrolik ve yük asansörleri ile yolcu ve hasta asansörleri imal edilen asansörlerdendir. Ürünün imal edilmesinde lazer kesim makinesi ve otomatik fırın boya tesisi gibi araçlar kullanılmaktadır.

Asansör Montajı Nasıl Yapılmalıdır?

Asansör montajı, yük asansörü, servis asansör, engelli asansörü, panoramik asansör, araç asansörü, sedye asansörü ve hidrolik asansör gibi çeşitlerine göre değişmekle birlikte standart ölçütler bulunmaktadır. Ev, iş yeri, hastane, okul ve benzeri yerlerde kullanılan asansör sistemlerinin ülkemiz mevzuatına uygun ve uluslararası standartlarda kaliteli malzeme ve işçilik kullanılarak üretim ve montajının yapılması gereklidir.

Asansör montajı yapılırken planlama ve uygulama sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Planlama aşamasında mevzuat gereklilikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Avan projelerin montaj firmaları tarafından yapılması yararlı olacaktır. Avan projeyi hazırlayacak kişiye asansörün yapılacağı binanın ve asansörün ne amaçla kullanılacağı belirtilmelidir. Asansör elektrik tesisatı projeleri kolon hattı şeması, aydınlatma, besleme panosu ayrıntılarını içermelidir. Montajı yapacak firmanın vereceği rapor doğrultusunda inşaat işleri tamamlanmalıdır.

Asansör firmaları tarafından müşteri ihtiyaç ve taleplerine uygun olarak hazırlanan proje doğrultusunda tasarlanarak üretimi yapılan asansörlerin montajı da projeye uygun olarak yapılmaktadır. Montaj işlemine kör kasa ile raylardan başlanmaktadır. Makine dairesindeki inşaat işlerinin tamamlanması durumunda makine motor montaj işlemi de gerçekleştirilebilmektedir. Kapı kenarları ve sahanlık döşemeleriyle ilgili inşaat işleri bitildiğinde asansörün kabin, kablo tesisatı tamamlanarak test edilmekte ve ardından teslimat gerçekleştirilmektedir.

Restoran, hastane, kütüphane ve benzeri yerlerde katlar arasında eşya ve malzeme taşımak için kullanılan servis asansörlerinin taşıma kapasitesi belirlenerek birden fazla giriş sağlayacak şekilde montajı yapılabilmektedir. Montajın doğru yapılabilmesi için kuyu dibi, kapı ve kabin ölçülerinin alımına çok dikkat edilmelidir.

Basit bir çalışma prensibi olan hidrolik asansörlerde montaj işlemi de kolaylıkla yapılmaktadır. Asansörün kaldıracağı ağırlık göz önünde bulundurularak depo, motor, pompa, valf ve diğer malzemelerin standartlara uygun ve kaliteli ürünlerden seçilmesine dikkat edilmelidir. Hidrolik asansörlerde kabine her yönden giriş sağlanması mümkündür. Zamanla oluşabilecek yağ kaçaklarını önlemeye yönelik tedbir alınmalıdır.

Engelli asansörleri hastane, otel, sosyal tesis veya evlerde kolay kurulum ve düşük maliyetli montaj imkânı veren bir özelliğe sahiptir. Yüksek motor gücü gerektirmeyen ve düşük hızda çalışan engelli asansörünün montajı yapılırken bulunduğu mekânın duvar, sahanlık ve koridor ile uyumlu ray düzenine sahip olmasına dikkat edilmelidir. Yatay ve dikey olarak kolaylıkla montaj yapılmaktadır. Yatay olanları merdiven çıkarken zorlanan kişilere yönelik tasarlanmıştır.

Otopark sorununa getirilen bir çözüm olarak karşımıza çıkan araç asansörleri, asansör kabini ve kat kapılarının ölçüsü, kaldırma hızı gibi teknik özelliklerinin hesaplanması ve montajında oldukça titiz davranılması gereken araçlardır. Araç asansörü projesinin hazırlanması aşamasında değişik araç genişliği ve manevra kabiliyetlerinin değerlendirilmesi gereklidir. Çıkabildiği yüksekliğe göre üretim ve montaj için farklı malzemeler kullanılmakta ve maliyetleri değişmektedir.

Panoramik asansörler tamamı veya tek yüzeyi şeffaf malzemeden oluşacak şekilde ve dairesel, üçgen ve kare gibi farklı şekillerde monte edilebilmektedir. Bir tehlike durumunda kullanıcıya zarar vermeyecek şekilde lamine camdan tasarlanmaktadır. Binanın mimarisi ile uyumlu olarak elektrikli veya hidrolik olması tercih edilebilmektedir. Yüksek hızda kullanımın söz konusu olduğu mekânlarda hız kontrol ünitesi kullanılması halinde elektrik tasarrufuna imkân vermektedir. Malzeme kalitesi iyi olmakla birlikte montajı düzgün yapılmadığında zamanla aksaklıklar meydana gelmektedir.

Kullanılacağı yerdeki ihtiyaca göre farklı taşıma kapasiteleri bulunan ve yük taşımak amacıyla kullanılan yük asansörleri çoğunlukla fabrika ve depolarda kullanılmaktadır. Asansörün taşıyacağı ağırlığa bağlı olarak halat sayısı ve uzunluğu belirlenerek montaj işlemi gerçekleştirilmelidir. Yük asansörlerinin duvar ve zemininin, taşınan yükün zarar veremeyeceği şekilde dayanıklı malzemeden üretilmesine dikkat edilmelidir. Birden fazla platform ve makasa sahip olarak kurulumu yapılabilmektedir.

Sedye asansörleri, sedye giriş ve çıkışında sorun yaşanmayacak bir kabin genişliğine sahip olmalı ve hastaların konforu için gelişmiş teknolojiden yararlanılarak, kaliteli, sağlam ve hijyen şartlarına uygun malzemeler kullanılarak yapılmalıdır. Taşıma ağırlığına bağlı olarak halat sayısı ve uzunluğu ile ray uzunluğu ve motor gücü gibi teknik özellikler belirlenerek dikkatli bir şekilde montajı yapılmalıdır. Karşılaşılabilecek riskleri minimuma indirmek için katlarda hassas duruş ve kalkış sağlanmalıdır.

Asansörlerde Bakım ve Onarım

Ray üzerinde dikey hareket prensibiyle çalışan ve insan, yük ve eşyaların taşınması gibi değişik amaçlarla kullanıma uygun olarak farklı şekillerde tasarlanan asansörlerde güvenli bir kullanım için periyodik bakım yapılmasına özen gösterilmesi gereklidir. Bakım ve onarımın amacı asansörün kullanımı sırasında sağlık ve güvenliğin tehlikeye girmemesini sağlamaktır. Düzenli olarak yapılan aylık ve yıllık asansör bakımı ve kontroller asansör kullanımında herhangi bir sorun yaşanmasının önüne geçmek için gerekli uygulamalardır. Yeni binalarda garanti süresi doluncaya kadar montaj işlemini gerçekleştiren firma tarafından yapılan kontroller garanti süresi dolduktan sonra başka bir firma tarafından üstlenilebilmektedir.

Asansör bakımının yetki belgesine sahip bir firmaya yaptırılması gereklidir. Yetkili servis tarafından gerçekleştirilen periyodik asansör bakımında iki aşama bulunmaktadır. İlk olarak teknik personel tarafından asansörün ne durumunda olduğu tespit edilmekte; ikinci olarak ise bakım işlemleri yapılmaktadır.

Bakım sırasında asansörün taşıyıcı halat, kablo,cıvata gibi tüm parçaları kontrol edilerek gevşeyen bölümler sağlamlaştırılır, yıpranmış parçalar yeni parçalarla değiştirilir, raylar yağlanır ve makine yağları kontrol edilir. Asansörün parçalarında, makine dairesi ve asansör boşluğu ile kabin üst yüzeyinde gerekli bölümlerde temizlik yapılır. Asansörün frenleme ve kat ayarları kontrol edilir. Asansör kapıları, kapı kilitleri, amortisör ve kapı yayları kontrol edilerek asansör kapılarının istenen hızda ve düzgün olarak açılıp kapanması sağlanır. Kapı camları çatlama ve kırılmaya maruz kalma yönünden değerlendirilir. Asansördeki sinyal ampullerinin kontrol edilmesi sağlanır. Kat ve kabinlerdeki butonlar ile kabin içerisinde yer alan güvenlik düğmeleri çalışıp çalışmadığını anlamak amacıyla kontrol edilmelidir.

Asansörlerin periyodik bakımlarının yapılmasına özen gösterilse de zaman zaman arıza durumları ile karşılaşılabilmektedir. Sık görülen bazı asansör arızaları ve arızaların muhtemel nedenleri şu şekildedir: • Asansörün meşgul lambası sürekli yanıyorsa, sigorta atmış, kapı kontağı veya stop geçirmiyor olabilir. • Kabin hareket etmiyorsa kilit arızalanmış olabilir. • Stop arızası ile karşılaşıldı ise fleksible kablosu kopmuş olabilir, stop ve paraşüt kontakları geçirmiyor olabilir. • Kısa aralıklarla sigorta atıyor ve asansör yön almıyorsa kontaktör arızalanmış olabilir. Asansörde karşılaşılan arızalarda arızanın muhtemel nedeni iyi tespit edildiği takdirde kısa zamanda sorunu gidermek mümkün olmaktadır. Arızanın kaynağı yıpranan, kopan veya bozulan bir parça ise ihtiyaca uygun olarak parça bakımı ve değişimi yapıldığında sorun ortadan kalkacaktır.